بازارهای مالی چیست؟
بازارهای مالی چیست؟
بازارهای مالی به گستره وسیعی از بازارها اطلاق می‌شود که در آنها اوراق بهادار مبادله می‌گردد .این بازارها شامل بازار مبادله سهام، بازارهای اوراق قرضه، بازار فارکس و بازارهای مشتقات و دیگر انواع بازارها می‌شوند.
بازارهای مالی برای عملکرد صحیح و جذب سرمایه مورد نیاز اقتصاد حیاتی می‌باشند.
درک مفهوم بازارهای مالی
بازارهای مالی نقش مهمی در فعالیت روان و همچنین جذب سرمایه برای اقتصاد ایفا میکنند و این کار را از طریق ایجاد نقدینگی برای کسب‌وکارها و کارآفرینان انجام می‌دهند. این بازارها این امکان را برای خریداران و فروشندگان فراهم میکنند تا بتوانند دارایی‌های مالی‌شان را با یکدیگر مبادله کنند.
بازارهای مالی اوراق‌های بهادار ارائه میکنند و در قبال آن به افرادی که در آنها با مبلغ مازاد خود سرمایه‌گذاری میکنند، سودی را تخصیص می‌دهند و به‌طور هم‌زمان برای کسب و کارهایی که نیازمند پول هستند نیز سرمایه فراهم میکنند.
بازار بورس تنها یکی از انواع بازارهای مالی می‌باشد. بازارهای مالی از طریق خریدوفروش تعداد زیادی از ابزارهای مالی شامل سهام، اوراق قرضه، ارزها و همچنین مشتقات تشکیل می‌شوند. بازارهای مالی همچنین اتکای زیادی بر شفافیت اطلاعات دارند تا قیمت‌ها و اطلاعات مورد نیاز تمامی کاربران بازار به‌طور کامل و بدون دست‌کاری به آنها برسد.
قیمت‌های موجود در بازارها و قیمت‌های اوراق قرضه ممکن است نشان‌دهنده ارزش ذاتی واقعی آنها نباشد زیرا نیروی عوامل اقتصاد کلان، مانند مالیات‌ها می‌توانند بر قیمت‌ها اثر گذارند.
تعریف بازار مالی چیست؟
بازار مالی یک اصطلاح گسترده برای توصیف هر بـــازاری است که در آن خریداران و فروشندگان در معامله دارایی هایی چون سهام، اوراق بدهی، ارز مشارکت دارند. بـازار مــالی معمولاً با استانداردهایی نظیر قیمت گذاری شفاف، قانون گذاری ساده، هزینه ها و کارمزدهای مشخص و نیروی‌های بازار شناخته می‌شود و قیمت های اوراق بهاداری که معامله می‌شوند تعیین می‌نماید.
بعضی از بـازارهای مــالی فقط به مشارکت کنندگان اجازه می‌دهند تا یک سری معیارهای خاص را برآورده نمایند که می‌تواند بر اساس عواملی مثل میزان پول نگه داشته شده، موقعیت جغرافیایی سرمایه گذار، دانش بازارها یا حرفه مشارکت کننده باشد.
بازارهای مالی می‌توانند تقریباً در هر کشوری در جهان یافت شوند. بعضی از آنها بسیار کوچک هستند و فقط چند شرکت کننده دارند، درحالی‌که برخی بازارهای دیگر مثل بازار بورس نیویورک و بازارهای فارکس، میلیاردها دلار به صورت روزانه معامله میکنند.
بیشتر بـازارهای مـــالی دارای دوره‌های سنگین تقاضا و معامله اوراق بهادار هستند. در این دوره‌ها، قیمت ها ممکن است از استاندارد خود فراتر روند. عکس قضیه نیز در اینجا صادق است، سقوط بازارها ممکن است باعث کاهش قیمت ها از ارزش ذاتی خود، بر اساس سطوح تقاضا یا سایر نیروهای اقتصاد کلان مثل نرخ مالیات، تولید ملی یا سطوح اشتغال شود. شفافیت اطلاعات جهت افزایش اعتمادبه‌نفس مشارکت کنندگان و پرورش یک بازار مالی کارآمد، مهم است.
دو نوع بازار عمومی (جایی که انواع زیادی از کالاها در آن معامله می‌شود) و بازار اختصاصی (جایی که تنها یک نوع کالا معامله می‌شود) وجود دارند. بازارها خریداران و فروشندگان علاقه‌مند زیادی شامل خانوارها، شرکت‌ها و آژانس‌های دولتی را در یک «مکان» جمع می‌کند، لذا پیدا کردن همدیگر را برای آنها آسان می‌سازد. اقتصادی که اصولا برای اختصاص منابع بر معاملات میان خریداران و فروشندگان وابسته است، به عنوان اقتصاد بازاری شناخته می‌شود که در مقابل اقتصاد دستوری یا اقتصاد غیر بازاری مثل اقتصاد هدیه محور است.
بازارهای مالی این موارد را تسهیل میکنند:
- افزایش سرمایه در بازارهای سرمایه
- انتقال ریسک در بازارهای مشتقات مالی
- کشف قیمت
- داد و ستدهای بین‌المللی با همکاری بازارهای مالی جهان
- انتقال نقدینگی در بازارهای پولی
- معاملات بین‌المللی در بازارهای ارز
و در کل، افرادی که نیازمند سرمایه هستند را به افرادی که تمایل به سرمایه‌گذاری دارند معرفی میکنند. عموما قرض گیرنده رسیدی را به قرض دهنده می‌دهد که بازپرداخت سرمایه را تضمین می‌کند. این رسیدها اوراق ضمانت هستند که به سادگی خرید و فروخته می‌شوند. در مقابل قرض دادن پول به قرض گیرنده، قرض دهنده انتظار پاداشی در غالب بهره یا سود سهام دارد.
بازار سرمایه پلی است، که پس‌انداز واحدهای اقتصادی دارای مازاد مانند شرکت‌ها یا دولت‌ها را، به واحدهای سرمایه‌گذاری که بدان نیازمندند، انتقال می‌دهد. بنابراین بازار سرمایه، واحدهای پس‌انداز و سرمایه‌گذاران را با یکدیگر ارتباط می‌دهد. از سوی دیگر، سازوکارهای تعبیه شده در این بازار، از طریق رشد حجم پس‌انداز و سرمایه‌گذاری، رشد اقتصادی را تسریع میکنند.
استفاده از بازار سرمایه برای تأمین مالی مخارج دولت نیز، از جمله قدیمی‌ترین و متداول‌ترین شکل مبادلات مالی است. اتکای دولت‌ها به بازار سرمایه در اغلب اقتصادهای مدرن نه تنها از این جهت مهم است که دولت‌ها غالباً اوراق بدهی منتشر میکنند تا بخش عمده هزینه‌های خود را تأمین مالی نمایند، بلکه استقراض دولت غالباً حجم عظیمی از کل وجوه عرضه شده در بازار توسط وام‌دهندگان را جذب می‌کند.
در معمول‌ترین تقسیم‌بندی، بازار سرمایه به دو بازار اولیه و بازار ثانویه تقسیم می‌شود. از سوی دیگر بازارهای سرمایه، به دو بخش تقسیم می‌گردد، که عبارتند از: بازار سهام و بازار اوراق قرضه.
در بازار سرمایه ارتباط میان سرمایه‌گذار و سرمایه‌پذیر، بیش از یک سال است و بر عکس بازار پول، سرمایه‌پذیر ملزم به عودت وجوه نیست.
بازار اوراق قرضه، بازار مالی است که در آن مشارکت کنندگان می‌توانند قرض جدید منتشر کنند که به نام بازار اولیه شناخته می‌شود، یا می‌توانند اوراق بهادار بدهی، معمولاً به شکل اوراق قرضه خرید و فروش کنند که به نام بازار ثانویه شناخته می‌شود. هدف اصلی بازار اوراق قرضه مهیا کردن سازوکاری جهت تأمین سرمایه بلند مدت دولت و بخش خصوصی است. در گذشته، بازار اوراق قرضه در انحصار دولت ایالات متحده آمریکا بود، اما امروزه آمریکا حدود ۴۴ درصد بازار را در اختیار دارد.
تعبیر بازار اوراق قرضه معمولاً به علت حجم بالا، نقدینگی، نبود ریسک اعتبار و نیز حساسیت به نرخ بهره به بازار اوراق قرضه دولتی ارجاع داده می‌شود. به خاطر رابطه وارونه بین ارزش اوراق قرضه و نرخ‌های بهره، بازار اوراق قرضه اغلب به عنوان نشانگر تغییرات نرخ‌های بهره و شکل منحنی بازدهی به کار برده می‌شوند. منحنی بازدهی معیاری از «هزینه سرمایه پذیری» است.
انواع بازارهای مالی
امروزه بازارهای مالی به شکل های مختلفی ظاهر شده اند و همگی پرطرفدار هستند. این بازارها بر زندگی انسان های زیادی درطول تاریخ تاثیرگذار بوده اند. اما امروزه دو نوع بازار مالی موجود است:
بازارهای سنتی: در آمریکا، بازارهایی مانند اوراق قرضه و بازار بورس، بازارهای سنتی هستند و حجم بسیار زیادی را به خود اختصاص داده اند. به گونه ای که بطور تقریبی تمام آمریکایی ها در این بازارها دارای سرمایه هستند. آنها با سرمایه گذاری در این بازارها، پول زیادی را جابجا می کنند.
بازارهای جدید: این بازارها که بازارهای مشتقه نیز نامیده می شوند، بازارهای نوظهوری هستند که به نوعی از این بازارها پدید آمده اند. بازارهایی مانند بازار فارکس، بازار CFD و بازارهای آتی از بازارهای سنتی ایده و الگو گرفتند. این بازارهای جدید در سرتاسر دنیا پدید آمدند که در سرتاسر جهان تحت عنوان بازار فارکس شناخته می شوند.
شکل گیری بازار آتی یا فیوچر
در سال های اولیه پیمان آتی، افراد زیادی در نتیجه کلاهبرداری در این بازار ضرر کردند. درنهایت، دولت ها بازاری ایجاد کردند که در آن تمام معاملات را بتوان انجام داد. این معاملات دارای حجم مشخص، قیمت مشخص، روز و ساعت تحویل مشخص بودند. به این بازار آتی یا forward contract می گویند. در این بازار دیگر نگرانی بابت جابجایی یا ضایع شدن پول هیچ کسی نیست. این بازار کاملا امن است. در این بازار حتی می توان بدون اینکه چیزی را تحویل داد، به معامله پرداخت.
ویژگی های بازار آتی یا فیوچر
بازار فیوچر، ویژگی های جالب توجهی دارد که عبارتند از:
- در این بازار، با پایین آمدن قیمت، سود می کنید. به این دلیل که کالایی را برای ۶ ماه دیگر با این قیمت فروختید. هر زمان مایل به تسویه حساب بودید، می توانید با سود معامله خود را خاتمه دهید.
- می توانید هر چیزی که دوست داشتید را در سرتاسر دنیا معامله کنید. بی نهایت قرارداد آتی موجود است و شما می توانید به معامله بپردازید.
- در این بازار می توانید از اهرم استفاده نمایید. مثلا فرض کنید یک درصد از کل مبلغ را باید بعنوان بیعانه بگذارید. اما به اندازه کل مبلغ سود بدست می آورید. فرض کنید 100 بشکه خریداری کرده اید، اما برای بیعانه، تنها پول یک بشکه را پرداخت کرده اید. با این حال، هنگامی که قیمت نفت افزایش می یابد، به اندازه ی کل 100 بشکه سود بدست می آورید.
- در این بازار سررسید مشخصی دارید. می توانید تا روز سررسید، معامله خودتان را حفظ کنید. و روز سررسید آن را تسویه نمایید و تحویل بدهید. می توانید زودتر از آن روز نیز تسویه کنید.
امروزه می توانید بسیاری از معاملات فیوچر را توسط کارگزاری های فارکس انجام دهید. این معاملات به اشتباه بعنوان معاملات بازار فارکس شناخته می شوند!
بعنوان مثال، طلا در بازار فارکس، یک قرار داد از نوع فیوچر یا از نوع CFD است و ربطی به بازار فارکس ندارد. اما این معاملات توسط کارگزاران فارکس نیز ارائه می شوند.
بعنوان مثالی دیگر می توان شاخص بورس داوجونز را نام برد. این قرارداد نیز یا از نوع فیوچر یا CFD است. اما بعنوان فارکس شناخته می شود.
چه کالاهایی را می توان در بازار فیوچر معامله کرد
دارایی ها و کالاهای زیادی را می توان در بازار فیوچر معامله کرد. برخی از دارایی ها و کالاهای رایج عبارتند از:
- تمام کالاهای کشاورزی مانند گندم، ذرت، قهوه، کاکائو، آب پرتقال و موارد مشابه.
- حیواناتی مانند گاو، گوسفند، خوک و غیره.
- کالاهای صنعتی از جمله نفت، گاز، مس، روی و سایر موارد.
- فلزات گرانبهایی مانند طلا، نقره، پلاتینوم
- هزاران کالا و دارایی دیگر
معاملات موجود در بازار CFD
امروزه یکی از پرطرفدارترین و پرکاربردترین نوع معاملات دنیا، معاملات CFD هستند. این معاملات دارای حجم زیادی در عمده دارایی ها در سرتاسر دنیا هستند.
مفهوم بازار CFD
سی اف دی در لغت به معنای معامله برای اختلاف (contract for difference) است. اگر به بازار فیوچر دقت کرده باشید، مردم برای ۶ ماه، یک سال و دو سال دیگر خود، کالایی را از یکدیگر پیش خرید کرده یا آن را پیش فروش می کردند.
ویژگی های بازار CFD
مهمترین ویژگی های معامله در بازار سی اف دی شامل موارد زیر است:
- در این بازار زمینه برای شما وجود دارد که هم در صعود قیمت سود بدست آورید و هم در زمان نزول قیمت سود کنید.
- در این بازار نیز می توانید از اهرم استفاده کنید.
- قادر هستید به معامله هزاران دارایی بپردازید. هر زمان نیاز داشتید معامله خود را بسته و سود بدست آورید.
- نیازی نیست برای پیدا کردن خریدار و فروشنده منتظر بمانید.
- و مهمتر از همه اینکه برخلاف بازار فیوچر، اینجا نگران سررسید نیستید. سی اف دی ها فاقد سررسید هستند. درنتیجه، شما قادرید معامله خود را ماه ها و سال ها حفظ کنید.
معرفی کامل بازار فارکس
بازار فارکس ، بعنوان بزرگترین بازار دنیا شناخته شده که روزانه پنج تریلیون دلار گردش مالی دارد. پس از شکل گیری بازارهای بورس در سالیان گذشته، بازارهای جدیدی در سرتاسر دنیا ایجاد شده که امروز این بازارها رو تحت عنوان بازار فارکس می شناسند. این بازارها با الگوگیری از بازارهای آتی، فارکس وCFD شکل گرفتند.
البته تمامی بازارهای فوق، بازار فارکس نیستند. وقتی کارگزاری های فارکس قصد دارند شرکت خود را معرفی کنند، اعلام می کنند ما کارگزاری فارکس هستیم و دارایی های ما شامل سهام های آمریکا، تمام جفت ارزها، ارزهای دیجیتال، طلا، نفت، شاخص های بورس و هزاران موارد دیگر است. شما می توانید این دارایی ها را معامله کنید.
دارایی های فوق، تمام مواردی هستند که می توانید در یک کارگزاری فارکس معامله کنید. اما لزوما تمام اینها بازار فارکس نیستند. درواقع، بازار فارکس (Forex) برگرفته از Foreign exchange به معنای تبادل ارز خارجی است. در این بازار می توان ارزهای مختلف را به میزان برابری باهم معامله کرد. مثلا فرض کنید 300000 یورو دارید و می خواهید به دلار تبدیل کنید. برای تبدیل یورو به دلار باید از نرخ تبدیل یا Exchange rate استفاده کنید.
مواردی همچون طلا، نفت، شاخص های بزرگ بورس دنیا مانند داوجونز، نزدک و غیره در کارگزاری فارکس معامله می شوند اما بازار فارکس محسوب می شوند. همچنین کالاهای معاملاتی همچون روی، مس، نیکل، گندم، برنج و غیره و همچنین ارزهای دیجیتال و اوراق قرضه، ETF نیز در این میان قرار دارند.
شروع معامله در فارکس
برای معامله گری در بازار فارکس شما باید ابتدا در کارگزاری فارکس ثبت نام کنید. کارگزاری های مختلفی برای فارکس وجود دارد که شما باید با توجه به بررسی های مورد نیاز و مشاهده ویژگی های هر یک از کارگزاری ها در آن ثبت نام کنید.
شیوه پرداخت و انتقال سرمایه شما از طریق شرکت های واسط می تواند انجام شود. یعنی بروکرها یا همان کارگزاری ها با شرکت های واسطه ای در کشورهای مختلف کار میکنند و شرکت های واسط وظیفه تبلیغات، جذب مشتری و پشتیبانی را دارند. این شرکت ها با کمیسیون های مشخص خودشان پول شما را دریافت و ارز مورد نیاز را برای شما می خرند یا اکانت معامله گری شما را برای شروع معامله در فارکس شارژ می کنند.
همچنین امکان شارژ اکانت از طریق بیت کوین و وبمانی هم برای اکثر بروکرها امکان پذیر است. این امکان بسرعت و آنی اتفاق می افتد و می توانید در همان لحظه اکانت خود را شارژ کنید.
بعد از ساخت اکانت در کارگزاری فارکس خودتان باید پلتفرم معامله گری را نصب کنید. پلتفرم معاملاتی متاتریدر (MetaTrader) یکی از مهترین و پر استفاده ترین پلتفرم های معاملاتی است. متاتریدر دارای نسخه های 4 و 5 بوده که هر یک از آنها دارای ویژگی هایی است که البته متاتریدر 5 نسخه جدیدتر و بروزتر این پلتفرم معاملاتی است. شما با توجه به نسخه پلتفرم معاملاتی خودتان اقدام به ورود به اکانت خود می کنید و براحتی می توانید معامله گری خود را شروع کنید.
ساعت کار فارکس را دقیق‌تر بررسی کنیم
ساعت کار فارکس
اگر با کمی ارفاق معامله گری و سهامداری را یک شغل و کسب‌وکار حساب کنیم، این شغل در دسته تجارت‌هایی قرار می‌گیرد که معمولاً زمان شروع و پایان مشخصی دارد. این زمان شروع و پایان بستگی به بازار سرمایه‌ای دارد که در آن معامله می‌کند. مثلاً معامله‌گران بازار بورس ایران هر روز صبح ساعت ۹ تا ۱۲ و نیم مشغول معامله و خرید و فروش هستند؛ اما در مورد ساعت کار فارکس کمی داستان فرق می‌کند. ساعت کار فارکس به صورت ۲۴ ساعته در ۵ روز هفته (شنبه و یک شنبه تعطیل است) می‌باشد.
اما ساعت کار فارکس که به صورت ۲۴ ساعته است بدین معنی نیست که بی در و پیکر می‌باشد. این بازار نقطه شروع و پایانی دارد که نقطه شروع آن، ساعت شروع بازار استرالیا و نقطه پایان آن با زمان بسته شدن بازار نیویورک آمریکاست. در کلام بهتر ساعت کار فارکس به وقت ایران از ساعت ۱٫۳۰ دقیقه بامداد شروع می‌شود و تا ساعت ۱٫۳۰ دقیقه بامداد روز بعد ادامه پیدا می‌کند،یعنی این ساعت، ساعت بسته شدن بازار فارکس می باشد.
این رنج ساعت کار فارکس یعنی از شروع بازار استرالیا تا زمان اتمام بازار آمریکا دو بورس مهم دیگر (بورس ژاپن و انگلستان) را در بر می‌گیرد؛ بنابراین اگر بخواهیم ساعت کار فارکس را به صورت جدول زمانی بازار فارکس شده نشان دهیم می‌توانیم بگوییم:
زمان باز شدن بازار فارکس به وقت تهران به صورت جدول زیر می باشد:
بازار باز شدن بسته شدن
بورس سیدنی استرالیا ۰۱:۳۰ به وقت تهران ۱۰:۳۰ به وقت تهران
بورس توکیو ژاپن ۰۳:۳۰ به وقت تهران ۱۲:۳۰ به وقت تهران
بورس لندن انگلیس ۱۱:۳۰ به وقت تهران ۲۰:۳۰ به وقت تهران
بورس نیویورک آمریکا ۱۶:۳۰ به وقت تهران ۰۱:۳۰ به وقت تهران
اما یک نکته مهم دیگر فارغ از جدول زمانی بازار فارکس در مورد ساعت کار فارکس وجود دارد و آن این است که زمان مبدأ این بازار چه ساعتی است. یعنی شما به عنوان یک تریدر و معامله‌گر نیاز دارید که بدانید زمان مبدأ محاسبه شده در بازار چند است. زمان مبدأ در ساعت کار فارکس معمول بستگی به بروکرها دارد. اصولا بروکر ها بر اساس منطقه زمانی اروپای شرقی یا بر اساس گرینویچ مبدأ زمانی ساعت کار فارکس را قرار می‌دهند.
ساعت باز شدن بازار فارکس و استراتژی شما
همانطور که مشخص است، اهمیت زمان باز شدن بازار فارکس به استراتژی شما بستگی دارد. اگر استراتژی شما مبتنی بر ارزش ذاتی جفت ارز یا اخبار باشد باید به زمان ورود خودتان در بازار هم دقت کنید، اما اگر تنها بر اساس چارت قیمتی و یا تحلیل تکنیکال بخواهید در بازار فعالیت کنید و بر اساس حد ضرر و حد سود خود بازار را تحلیل کنید، نیاز چندانی به دقیق شدن در زمان ورود به بازار ندارید.
از نظر علم اقتصاد هیچ کدام یک از این روش ها و استراتژی ها بر هم برتری ندارند. اما از نظر تجربی، ثابت شده است که سود پایدار در گروه عمل به استراتژی های مبتنی بر ارزش ذاتی است. با این حال این خود شما هستید که می توانید تصمیم نهایی را در این باره بگیرید. این موضوع را نیز به خاطر داشته باشید که داشتن یک استراتژی اشتباه بهتر از نداشتن استراتژی است. بنابراین قبل از هر چیزی استراتژی خودتان را مشخص کنید و بر اساس آن رو به جلو حرکت کنید.
منابع:
«Investing in Bonds Europe: Overview – The European and Global Bond Markets». بایگانی‌شده از اصلی در ۷ آوریل ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۲۲ آوریل ۲۰۱۲.
- Outstanding World Bond Market Debt from the Bank for International Settlements via Asset Allocation Advisor. Original BIS data as of March 31, 2009; Asset Allocation Advisor compilation as of November 15, 2009. Accessed January 7, 2010.
- Avg Daily Trading Volume بایگانی‌شده در ۱۳ ژوئیه ۲۰۱۰ توسط Wayback Machine SIFMA 2009 Jan-Nov Average Daily Trading Volume. Accessed January 6, 2010.
- The idea of governments making investments may be less familiar than the case involving companies. A government can make investments that are expected to develop a nation’s economy, by improving a nation’s physical infrastructure, such as by building roads, or by improving public education.
- کتاب تحلیل تکنیکال در بازار سرمایه اثر جان مورفی
- کتاب معامله‌گر منظم اثر مارک داگلاس
- کتاب داینامیک تریدینگ اثر رابرت ماینر
- کتاب تحلیل بنیادی، تکنیکال یا ذهنی اثر مارک داگلاس
- کتاب الگوهای شمعی ژاپنی از استیو نیسون
مطالب زیر را حتما مطالعه کنید
از نظر دانشمندان انسان موج است یا ذره
ذهن چیست؟
کوچینگ چیست؟
سینرژی یا هم افزایی چیست؟
دیدگاهتان را بنویسید